Մատաղիսում 16 տարի առաջ երկու զինվորի սպանության քրեական գործը վերաբացվել է, և գործի քննությունը տեղափոխվել է ՀՀ ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտ։ Հիշեցնենք, որ Մատաղիսի դեպքը տեղի է ունեցել 2003թ.։ Զինծառայողներ Արայիկ Զալյանը, Մուսա Սերոբյանը և Ռազմիկ Սարգսյանը մեղադրվում էին Ռոման Եղիազարյանին և Հովսեփ Մկրտումյանին սպանելու համար: 2005 թվականին Սյունիքի մարզի առաջին ատյանի դատարանը «Մատաղիսի» գործով մեղադրվող Արայիկ Զալյանին, Ռազմիկ Սարգսյանին և Մուսա Սերոբյանին մեղավոր էր ճանաչել և դատապարտել 15 տարվա ազատազրկման: 2006 թվականի դեկտեմբերի 22-ին Վճռաբեկ դատարանի որոշմամբ գործն ուղարկվել է նոր նախաքննության՝ բեկանելով Վերաքննիչ դատարանի որոշումը (ցմահ ազատազրկում Արայիկ Զալյանին, Ռազմիկ Սարգսյանին, Մուսա Սերոբյանին): 2007 թվականի վերջին սկսվել էր նոր դատաքննություն: 2012-ի դեկտեմբերի 18-ին նրանք արդարացվեցին: Արայիկ Զալյանը, ով ներկայումս Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի իրավապաշտպան է, «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասել էր, որ չգիտի, թե խոսքն ինչի մասին է, ոչ էլ մամուլում առկա տեղեկատվությունն է թույլ տալիս ենթադրելու, թե խոսքն ինչի մասին է։ Այն ժամանակ Մատաղիսի գործով մեղադրյալների շահերը ներկայացնող Զարուհի Փոստանջյանն «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց, որ գործի վերաբացումը նորություն չէ։ Այն տեղի է ունեցել մի քանի ամիս առաջ Քննչական կոմիտեին կից ստեղծված հանձնաժողովի շրջանակներում։ Դրանից հետո էլ որոշում է կայացվել գործը կասեցումից հանել և քննել արդեն ԱԱԾ քննչական դեպարտամենտում։ Իսկ քրեական գործը վերաբերում է հենց երկու սպանված զինծառայողների մահվան հանգամանքներին։ Կասեցումը վերաբերում էր հենց սպանությունների գործին։ «Ես գիտեմ, որ սպանությունների գործով է նախաքննությունը շարունակվում, քանի որ կասեցումը վերաբերում էր հենց սպանությունների գործին, ժամանակին այդ գործը քննել է զինվորական դատախազությունը, բայց թե հիմա ինչու է այն քննում ԱԱԾ-ն՝ չեմ կարող ասել։ Այդ հարցին կարող է պատասխանել գլխավոր դատախազությունը»,- ասաց Փոստանջյանը։ Նրա խոսքով՝ եթե ներկայումս ցանկություն լինի, ապա հնարավոր է սպանությունների գործը բացահայտել, քանի որ «այս գործի մեջ բազմաթիվ ճչացող փաստեր կային մեղավորների վերաբերյալ»։ «Այս գործով որպես մեղադրյալ հիմա պետք է ներգրավվի Գագիկ Ջհանգիրյանը։ Ինքը կպատմի, թե ինչու էր կոծկում այս գործը։ Որպես մեղադրյալ պետք է ներգրավել նաև Արմեն Հակոբյանին՝ քննիչին, ով ևս կոծկում էր հանցագործությունը։ Ամեն դեպքում, թող ես սխալվեմ, բայց կարող եմ ասել, որ այս պահի դրությամբ որևէ լուրջ սպասելիքներ չունեմ այս գործի բացահայտման առումով»,- նկատեց Փոստանջյանը։ «Մենք միայն կարող ենք ենթադրել, թե խոսքն ինչի մասին է։ ԱԱԾ-ն կարող է քննել հանցագործությունը թաքցնելու մասով, պաշտոնատար անձանց ներգրավվածության վերաբերյալ գործ, բայց, կրկնում եմ, դրանք բոլորը ենթադրություններ են»,- ասաց Արայիկ Զալյանը՝ հավելելով, որ իրենց բոլոր բողոքները հատուկ քննչական ծառայությունում են, և այդ բոլոր բողոքների հետ կապված քննությունները կասեցված են։ Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար, իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց՝ վստահություն ունի, որ հիմա հնարավոր է Մատաղիսի գործի բացահայտումը, քանի որ նախորդ իշխանությունների ժամանակ զինվորական ծառայության հետ կապված գործերով օբյեկտիվ քննություն իրականացնելու ցանկություն չի եղել, ինչպես, ասենք, Մարտի 1-ի գործով։ Իսկ հիմա կա այդ ցանկությունը։ «Կոնկրետ Մատաղիսի գործով քննիչները նախկին իշխանության ժամանակ շարունակում էին մնալ համակարգում։ Մատաղիսի գործով ի սկզբանե ամեն ինչ հայտնի է եղել, նախաքննական մարմինը բավարար տվյալներ ունեցել է քննությունը ճիշտ ուղով տանելու համար, բայց քրեական գործի հարուցումից հետո բոլորովին այլ՝ կեղծ ուղղությամբ են տարել կեղծ հիմքերի վրա»,- ասաց իրավապաշտպանը։ Սաքունցի համար էլ հասկանալի չէ, թե ինչու է գործի քննությունը տեղափոխվել ԱԱԾ քննության վարույթ։ «Մեր մոտեցումն այս հարցում միանշանակ է՝ ԱԱԾ-ն ընդհանրապետ չպետք է ունենա քննչական գործառույթներ, բայց քանի դեռ այս գործառույթները գոյություն ունեն, այդ առումով այս որոշման նկատմամբ վերաբերմունքն այն է, որ ամենայն հավանականությամբ կան բավական լուրջ պատճառներ, այդ քրեական գործում այնպիսի մարդիկ են ներգրավված, որոնց նկատմամբ քննչական գործողությունների արդյունավետությունը կարող է ապահովվել ԱԱԾ քննչական վարույթում։ Բայց դա չի նշանակում, որ սա որպես հիմնավորում եմ ներկայացնում, որ հետո էլ դա կրկնի ԱԱԾ-ն։ Հակառակը՝ սա նշանակում է, որ մեր մնացած քննչական մարմինները՝ Քննչական կոմիտեն, ՀՔԾ-ն, պետք է բավական հզորացնել»,- ընդգծեց իրավապաշտպանը։