Մեզ համար էական չէ՝ ԱՄՆ-ի համանախագահը առանձին կարգավիճակ կունենա՞, թե՞ կնստի Եվրասիայի բյուրոյում

Մեզ համար էական չէ՝ ԱՄՆ-ի համանախագահը առանձին կարգավիճակ կունենա՞, թե՞ կնստի Եվրասիայի բյուրոյում

Ադրբեջանում Միացյալ Նահանգների դեսպան Ռոբերտ Սեկուտան կրկին անդրադարձել է ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման դիվանագիտական գործընթացին և ամերիկյան դերակատարությանը այս պրոցեսում՝ մեկնաբանելով այն տեղեկությունները, որ Վաշինգտոնը կարող է կրճատել ամերիկացի համանախագահի պաշտոնը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում: Սեկուտան ասել է, թե այս հարցում շահարկումները կամ ենթադրությունները շատ են: Դեսպանի խոսքերով՝ ԱՄՆ-ի կողմից նշանակվել է նոր համանախագահ, որն անմիջականորեն մասնակցում է բանակցություններին, և Միացյալ Նահանգները շարունակելու է ակտիվ դեր խաղալ հակամարտության կարգավորման գործում: Այս խոսակցությունները մեկնաբանել է նաև Մինսկի խմբի մեկ այլ համանախագահող պետության՝ Ռուսաստանի Դաշնության արտգործնախարության խոսնակ Մարիա Զախարովան՝ ինչ-որ չափով հեգնելով ամերիկացի գործընկերներին այն բանի համար, որ Պետդեպարտամենտի բյուջեի կրճատման պատճառով Վաշինգտոնում քննարկում են արտաքին քաղաքական մի շարք ուղղություններով նշանակված հատուկ ներկայացուցիչների, այդ թվում նաև ղարաբաղյան հարցով զբաղվող հատուկ ներկայացուցչի հաստիքների կրճատման հարցը: Զախարովան ասել է, որ տեսականորեն եթե մեկ համանախագահ Մինսկի խմբում պակասի, ապա տրամաբանորեն ձևաչափը կփոխվի, բայց եթե ամերիկացիների «փողը չի բավականացնում», ապա այդ հարցն ամերիկյան կողմին է ուղղված, ոչ թե Ռուսաստանին: Թաֆթս համալսարանի Ֆլետչերի իրավունքի և դիվանագիտության դպրոցի գիտաշխատող, քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանը համաձայն չէ այն գնահատականների հետ, թե Միացյալ Նահանգները Թրամփի նախագահ դառնալուց հետո նվազեցրել է իր դերակատարությունը կամ ակտիվությունը ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացում: Ասում է՝ եթե ասեք, թե ինչ է նշանակում ակտիվություն, կհասկանանք նաև, թե որն է պասիվությունը, որովհետև բանակցությունները ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում ընթանում են փակ ձևաչափով, և շատ բան մնում է գաղտնի, թե կոնկրետ ինչ հարցեր են քննարկվել կամ ինչ աշխատանք է իրականացվում և որ միջնորդն ինչ առաջարկություններով ու նախաձեռնություններով է հանդես եկել: Սեկուտայի խոսքերից երևում է, որ նա վերոնշյալ միտքն արտահայտել է ի պատասխան կոնկրետ հարցի, և հավանաբար հենվելով այն փաստի վրա, որ այս հարցը խնդրել են մեկնաբանել Ադրբեջանում ամերիկացի դեպանին՝ փորձագետն ասում է, որ իրականում այս հարցն ադրբեջանցիներն են շահարկում: «Մինսկի խմբում ԱՄՆ-ի նոր համանախագահ է նշանակվել, բնականաբար նա իր հետ նոր ակտիվություն և նոր գաղափարներ է բերել և ակտիվ աշխատելու է այնքան, որքան այս հարցում կա Միացյալ Նահանգների հետաքրքրությունը: Կարծում եմ, որ Միացյալ Նահանգները, ինչպես նաև Ռուսաստանը և Ֆրանսիան երբեք դուրս չեն գալու Մինսկի խմբի ձևաչափից, եթե իրենք չունենան այդ ցանկությունը: Իրենց ոչ ոք չի կարող հանելը: Ինչ վերաբերում է ակտիվության պակասին՝ վստահ եմ, որ Միացյալ Նահանգների ակտիվությունը չի պակասելու, ակտիվ աշխատելու են այնպես, ինչպես աշխատել են նախկինում: Իրականում սա ադրբեջանական սպեկուլյացիա է, որովհետև, կարծում եմ, ինքներդ եք հասկանում, որ Մինսկի խմբի դեմ կազմակերպված ամբողջ այս տեղեկատվական պայքարն ուղղորդվում է Ադրբեջանից՝ որոշակի նպատակներով, բայց այս ձևաչափը փոփոխության ենթակա չէ: Այս ձևաչափի փոփոխությանը կողմ են միայն Ադրբեջանը և Թուրքիան: Բոլոր համանախագահները, ինչպես նաև Հայաստանը այն կարծիքին են, որ սա ամենահարմար ձևաչափն է»,- «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում մեկնաբանեց Սուրեն Սարգսյանը: Արժե հիշեցնել, որ պետքարտուղար Թիլերսոնը սեպտեմբերին նամակ էր գրել Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Բոբ Քորքերին՝ առաջարկելով լուծարել Պետդեպարտամենտի շուրջ 30 հատուկ ներկայացուցիչների պաշտոններ: Առայժմ այս հարցի առնչությամբ հետագա պաշտոնական տեղեկություններ Վաշինգտոնից չեն հաղորդվել, բայց պարզ է մի բան, որ Պետդեպարտամենտը հատկացված բյուջեն էապես կրճատվել է նախագահ Թրամփի տնտեսական քաղաքականության հետևանքով: Քաղաքագետ Սուրեն Սարգսյանը հարցի առնչությամբ ասում է հետևյալը. «Ընդհանուր կրճատումներ Պետդեպարտամենտում լինելու են, որովհետև ֆինանսավորման կրճատում է լինելու, բայց սա չի նշանակում հաստիքների ամբողջական կրճատում կամ կոնկրետ այս հաստիքի կրճատում: Սա նշանակում է, որ ընդամենը կլինեն որոշ ձևափոխումներ, վերադասավորումներ, և ընդամենը Մինսկի խմբի համանախագահը կհանգրվանի Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերի բյուրոյում, այլ ոչ թե կունենա առանձին կարգավիճակ, այսինքն՝ սրանք զուտ հաստիքացուցակի խմբագրման և փոփոխության հարցեր են, և չարժե սրա տակ տեսնել քաղաքական որևէ ենթատեքստ: Ընդհանուր առմամբ Պետդեպարտամենտի ամբողջ պետական բյուջեն կրճատվել է: Կրճատվել է նաև Միացյալ Նահանգների արտաքին օգնության ֆինանսավորումը, և բնականաբար, պետքարտուղարի սեղանին դնում են առաջարկությունների փաթեթ, թե ինչն է կարելի կրճատել և ինչը նպատակահարմար չէ կրճատել: Եթե ընդամենը հաստիք են կրճատում և հաստիքը ավելացնելում են մեկ այլ բյուրոյում, այստեղ ես լուրջ խնդիր չեմ տեսնում: Եթե դա աշխատանքի արդյունքի, ակտիվության վրա չի ազդելու, ապա մեզ համար էական տարբերություն չկա՝ հաստիքը կլինի Եվրասիայի բյուրոյում, թե համանախագահը առանձին, հատուկ հանձնարարականներով դեսպանի կարգավիճակ կունենա: Գուցե համանախագահի համար տարբերություն լինի, որովհետև նրա աշխատավարձը կարող է կրճատվել, բայց մեզ համար դրանից, ըստ էության, ոչինչ չի փոխվելու»: